جراحی اسلیو معده

جراحی اسلیو نوعی از جراحی چاقی است که در آن کاهش قابل توجه ظرفیت معده و ایجاد یک محدودیت اجباری و فیزیولوژیک در میزان غذای مصرفی فرد صورت می گیرد. در این نوع جراحی 80 درصد از بخش قابل ارتجاع معده شامل قسمتی از معده که هورمون گرلین (Ghrelin) {هورمونی که نقش بسزایی در ایجاد اشتها دارد یا همان هورمون گرسنگی} ترشح می کند از معده جدا شده و قسمت باقی مانده معده با منگنه های تیتانیومی ویژه این عمل ها ترمیم می شود و 80 درصد بافت معده جدا شده از بدن خارج می گردد.

بیماران بعد از عمل جراحی به دلیل کوچک شدن قابل توجه معده و حذف هورمون گرلین به صورت فیزیولوژیک، تمایل بسیار کمی به مصرف خوراکی داشته و حتی در صورت تمایل، توان مصرف بیش از حد خوراکی را ندارند. این محدودیت با تغییراتی نامحسوس تا پایان عمر باقی می ماند و جراحی در یک سال اول باعث کاهش وزن قابل توجه فرد شده و در ادامه این کاهش وزن را به همین صورت نگه می دارد.

در این روش که جز روش های محدود کننده است پس از آنکه ورود به شکم با لاپاروسکوپی انجام گرفت حدود 80% حجم معده با دستگاهی که همزمان برش و دوخت را انجام می دهد برداشته شده و از شکم خارج می شود. لذا با برداشتن منطقه ای از معده که هورمون گرسنگی (Ghrelin) را ترشح می کند اشتهای بیمار نرمال شده و با خوردن چند قاشق غذا پری و سیری کامل حاصل می شود و از آنجا که هورمون فوق الذکر ضد انسولین عمل می کند، با برداشته شدن و کاهش شدید ان از چند روز پس از عمل، دیابت شروع به کنترل می کند.

از جمله مزایای این روش آسانتر بودن تکنیک جراحی و طول عمل کمتر نسبت به عمل های ترکیبی بوده ودر بیمارانی که بدلیل بیماری های انتهای روده نظیر کرون (Crohn's)، کولیت اولسرو سلیاک (Ulcerative Colitis) یا بدلیل چسبندگی شدید داخل شکمی به دلیل عمل های باز قبلی، امکان انجام عمل های ترکیبی وجود ندارد، روش ارجح و خوبی است.

گاها در بیمارانی که چربی داخل شکم خیلی زیاد باشد یا سایز کبد به دلیل چرب بودن خیلی بزرگ و سنگین باشد هنگامی که ورود به شکم انجام می شود جراح امکان انجام عمل های ترکیبی را بدلیل عدم امکان تغییر محل روده و دید ناکافی ندارد لذا عمل بیمار دو مرحله ای می شود. در مرحله اول عمل اسلیو انجام می شود و پس از گذشت 8 ماه الی یکسال و کاهش وزن و بهبود اناتومی داخل شکمی، مرحله دوم عمل و تبدیل اسلیو به یکی از عمل های ترکیبی انجام می گیرد. البته در بسیاری از موارد بیمار به همان مرحله اول (اسلیو معده) پاسخ کافی داده و نیاز به انجام مرحله دوم نمی باشد.

چه کسانی از جراحی اسلیو سود خواهند برد؟

انتخاب تکنیک عمل جراحی توسط تیم پزشکی و بر اساس مشاوره های قبل از عمل، معاینه ها و بررسی سبک زندگی شما پیش از عمل انتخاب می شود اما به طور کلی در افرادی که ریزه خواری شدید و اجتناب ناپذیر، وزن های بسیار بالا و بیماری های متابولیک خاص و طولانی مثل دیابت دارند، اسلیو گزینه اول جراحی نیست.

معایب اسلیو:

در افراد ریزه خوار و شیرینی خوار قالب، ابتدا پاسخ ایده ال نمی دهد به عنوان مثال اگر فردی 50 کیلوگرم اضافه وزن داشته باشد و بیشتر ریزه خوار یا شیرینی خوار باشد و تحت عمل اسلیو قرار گیرد ممکن است نهایتا 20 تا 25 کیلوگرم از اضافه وزن خود را (حدود 40 تا 50 درصد) از دست داده و خیلی زود دچار توقف کاهش وزن شود. در این موارد توصیه به عمل های ترکیبی می شود.
در صورتی که در فرد مناسب انجام نشود (ریزه خوارها یا شیرینی خوارها) با میزان بالایی از عود چاقی در درازمدت (بعد از یک تا دو سال) همراه است که در بعضی از آمار این میزان تا 50 درصد (از هر دو نفر با شرایط فوق یک نفر) ذکر شده است. بنابراین در انتخاب روش باید حداکثر دقت از سوی جراح انجام گیرد.
در این روش از افرادی که دچار ریفلاکس معده به مری (GERD) یا ترش کردن و سوزش سر دل هستند توصیه نمی شود زیرا باعث بدتر شدن و چه بسا ایجاد زخم مری و مشکلات درازمدت دیگر می شود. بنابراین در این روش حتی باید حداکثر دقت به اندوسکوپی قبل از عمل بیمار انجام شود تا در صورت وجود علائم متوسط تا شدید اندوسکوپیک (ازوفاژیت) از عمل های مناسب دیگر که باعث بهبود این عارضه نیز می شوند استفاده شود.
از آنجا که در این روش بخشی از معده برداشته می شود و از بدن خارج می شود بنابراین، اسلیو معده غیر قابل برگشت است.
از آنجا که در اسلیو معده بر روی روده ها کاری انجام نمی گیرد، و تعدادی از هورمون ها ی مشابه هورمون گرسنگی که ضد انسولین هستند و از قسمت های ابتدایی روده باریک ترشح می شود تاثیری ندارد لذا تاثیر آن بر درمان دیابت از اعمال جراحی ترکیبی کمتر می باشد.

میزان کاهش وزن در جراحی اسلیو

انتظار این است که با انجام عمل جراحی اسلیو که فرد بین 70 تا 90 درصد اضافه وزن خود را طی 18 ماه یا به طور متوسط حداکثر 45 کیلوگرم را طی مدت 18 ماه از دست بدهد.

عوارض اسلیو

بعضی از عوارض عمل جراحی اسلیو مانند بسیاری از عمل های جراحی دیگر است مانند عفونت محل زخم، حساسیت به نخ بخیه و ... که این عوارض ممکن است در هر عمل دیگری هم که لزوما ربطی به دستگاه گوارش یا چاقی ندارد، اتفاق بیفتد. البته این موارد با توجه به شیوه لاپاراسکوپیک و کوچک بودن محل برش ها احتمال بروز کمتری دارند و در صورت بروز نیز شدت عارضه خفیف تر خواهد بود.

عوارض دیگر مانند آمبولی، خونریزی و لیک یا نشت از محل جراحی تا حدودی قابل پیشگیری بوده و مختص اسلیو نیست و تا حدود زیادی هم به انجام مشاوره های قبل از عمل و وضعیت و میزان تحرک خود بیمار بستگی دارد.

از جمله سایر فاکتورهایی که در میزان بروز خونریزی و نشتی بعد از اسلیو موثر می باشد

1- جنس منگنه ها و برند آن ها

2- تکنیک جراحی استاندارد توسط جراح با تجربه و تحصیلات آکادمیک ( فلوشیپ فوق تخصصی لاپاراسکوپی و جراحی چاقی)
اگر چه ممکن است این جراحی های فوق تخصصی توسط افراد غیر فوق تخصص رعایت شود ولی دقت به جزئیات و توانایی در کنترل عمل در صورت اتفاقات ناخواسته از توان این پزشکان خارج بوده و باعث افزایش ضریب خطا و خطرات و عوارض و حتی مرگ می شود.

3- ترمیم بافتی بدن بیمار: که با بررسی های جامع قبل از عمل تلاش می شود تا به سطح ایده آل قبل از عمل برسد.

جراحی اسلیو و پیشگیری از سرطان

برخلاف تفکر بعضی افراد مبنی بر ارتباط جراحی اسلیو و ابتلا به سرطان بایستی اذعان داشت که این نظریه کاملا نادرست و جراحی اسلیو به خودی خود باعث ایجاد یا پیشرفت سرطان معده نمی شود مگر اینکه فرد پیش از جراحی اسلیو، ضایعه سرطانی در معده یا عامل مستعد کننده دیگری داشته که پس از عمل نیز تشخیص داده نشده باقی بماند و به پیشرفت خود ادامه دهد. علاوه بر این، اسلیو به دلیل کاهش قابل توجه وزن باعث پیشگیری از بروز خیلی از سرطان ها از جمله سرطان تخمدان نیز می شود.

بزرگ شدن معده بعد از جراحی

بعد از جراحی اسلیو به مرور زمان در صورت عدم رعایت نکات تغذیه ای، امکان 10 تا 15 درصد افزایش حجم معده وجود دارد که با توجه به کاهش 80 درصدی حجم حین عمل، این تغییر بسیار ناچیز است.