رژیم بعد از عمل
بعد از ترخیص از بیمارستان تا مدت دو هفته شما باید فقط و فقط مایعات مصرف نمایید. در ابتدا مایعات رقیق و بتدریج در طی این دو هفته مایعات را غلیظ تر کنید.
این مایعات شامل
- آب
- آب گوشت (گوشت قرمز یا مرغ را با کمی نمک و ساقه ی کرفس یا هویج پخته و آب آن را صاف کرده و میل نمایید.)
- چای معمولی بسیار کم رنگ یا چای سبز بصورت گرم یا سرد (به دلیل کافئین، بیش از دو فنجان در روز مصرف نشود.)
- شیر کم چرب یا بدون چربی و در صورت عدم تحمل ، شیر بدون لاکتوز یا شیرسویا
- دوغ خانگی بدون گاز و بسیار رقیق
- آب میوه طبیعی که با میزان مساوی آب رقیق شده باشد .(آب کرفس، آب سیب، آب هویج، آب پرتقال یا نارنگی.)
- آب هندوانه نیازی به رقیق کردن ندارد.
دستور العمل مصرف مایعات
به تدریج و در طی روزهای پس از ترخیص از بیمارستان با توجه به افزایش تحمل به مایعات، حجم مایعات را به میزان 2 لیتر در روز افزایش دهید. میزان کافی مصرف مایعات برای تامین آب بدن را با شفاف بودن ادرارتان (به رنگ زرد روشن) کنترل کنید. اگر ادرار شما غلیظ و کدر شود و یا حجم آن کاهش یافته و بوی بدی بدهد نشانگر عدم مصرف کافی مایعات بوده و باید بیشتر بنوشید.
در طی روز جرعه جرعه و کم کم بنوشید. بطوری که یک لیوان را در طی یک ساعت مصرف کنید. از یکباره سر کشیدن و تند آشامیدن بپرهیزید چرا که باعث دل درد و تهوع می شود.
حداقل میزان پروتئین لازم در این مرحله 60 گرم در روز است که در روزهای اول ممکن است نتوانید مصرف کنید ولی به تدریج با اضافه کردن آب گوشت و شیر رقیق شده یا دوغ خانگی تامین خواهد شد. برای اطمینان از تامین پروتئین روزانه در این مدت بهتر است از پودرهای پروتئین مورد تایید پزشک استفاده نمایید.
در روزهای اول پس از جراحی مایعات شیرین استفاده نکنید چرا که ممکن است باعث سرگیجه و تعریق و تپش قلب شود.
زودتر از موعد (حتی برای چشیدن) غذای جامد را شروع نکنید.
پرهیز از مصرف نوشابه های گازدار بسیار مهم است چرا که مصرف آن باعث ایجاد ناراحتی گوارش خواهد شد.
پرهیز از مصرف سیگار و قلیان چرا که باعث بازگشت غذا از معده به دهان و یا افزایش احتمال خونریزی گوارش خواهد شد.
مصرف نوشیدنی های حاوی الکل بعد از جراحی چاقی به خصوص در 6 ماه اول بعد از عمل بسیار خطرناک بوده و حتی ممکن است موجب شوک یا مرگ شود.
مصرف مولتی ویتامین مینرال بصورت قرص های جویدنی یا پاستیلی یک عدد در روز یا بصورت شربت دو قاشق غذا خوری در روز در صورت تجویز پزشک ضروری است.
یک نمونه دستور العمل غذایی برای روز اول تا دوم پس از جراحی
- 8 صبح: 1 فنجان آب
- 9 صبح: 1 فنجان چای کم رنگ بدون قند یا شکر
- 10 صبح: 1 فنجان شیر رقیق شده یا دوغ رقیق
- 11 صبح: نصف فنجان آب میوه رقیق شده
- 12 ظهر: 1 فنجان آب گوشت (آب گوشتی که چربی آن گرفته شده باشد. زدن ادویه و چاشنی به جز فلفل بلامانع است.)
- 1 بعد از ظهر: نصف فنجان آب میوه رقیق شده
- 2 بعد از ظهر: 1 فنجان آب
- 3 بعد از ظهر: 1 فنجان آب
- 4 بعد از ظهر: 1 فنجان شیر رقیق شده.( در صورتی که قبل از عمل بیمار با خوردن شیر مشکل نداشته باشد.)
- 5 بعد از ظهر: 1 فنجان آب هندوانه
- 6 بعد از ظهر: 1 فنجان آب گوشت ( سوپ کاملا صاف شده)
- 7 بعد از ظهر: 1 فنجان چای کم رنگ بدون قند یا شکر
آب میوه رقیق شده ای که در این مرحله مصرف می کنید آب سیب یا انگور باشد.( 2/1 آب میوه + 2/1 آب معمولی)
یک نمونه دستور العمل غذایی برای روز دوم تا چهاردهم پس از جراحی
در این مرحله برنامه غذایی شما همچنان بر پایه مصرف مایعات تنظیم شده؛ اما مواد غذایی در این مرحله می تواند غلظت بیشتری داشته باشد.
- 8صبح:1فنجان آب
- 9 صبح: 1 فنجان شیر کم چرب رقیق شده
- 10 صبح: 1 فنجان دوغ رقیق
- 11 صبح: 1 فنجان چای کم رنگ
- 12 ظهر: 1 فنجان عصاره مرغ
- 1 بعد از ظهر: 1 فنجان آب میوه رقیق شده
- 2 بعد از ظهر: 1 فنجان آب
- 3 بعد از ظهر: 1 فنجان آب
- 4 بعد از ظهر: 1 فنجان شیر رقیق شده
- 5 بعد از ظهر: 1 فنجان آب سبزیجات مخلوط(کرفس و گوجه فرنگی)
- 6 بعد از ظهر: 1 فنجان آب گوشت (سوپ کاملا صاف شده)
- 7 بعد از ظهر: 1 فنجان چای کم رنگ بدون قند یا شکر
از این موارد اجتناب کنید
- آب میوه طبیعی رقیق نشده
- آب میوه های صنعتی
- نوشابه های معمولی ، رژیمی ، انرژی زا
- نوشابه های الکلی
مرحله دوم – سه تا هفت هفته پس از جراحی _ رژیم نیمه جامد یا پوره
از هفته سوم شما می توانید غذاهای نیمه جامد یا پوره مانند میل کنید. غذاهای پوره شامل :
- تخم مرغ آب پز کاملا سفت رنده شده نرم شده با کمی شیر یا روغن زیتون (کسانی که کیسه صفرا ندارند فقط سفیده را میل کنند.)
- سوپ مرغ یا گوشت یا سویا با یک عدد هویج و کمی برنج یا عدس که در مخلوط کن کاملا میکس شود یا از صافی رد شده باشد.
- تن ماهی له شده
- ماست کم چرب 1%
- ماهی کبابی یا آب پز له شده
- پوره سیب زمینی یا هویج یا گل کلم
- میوه پوست کنده و پخته و له شده بدون شکر
- فرنی با آرد برنج یا نشاسته بدون شکر
- حلیم بدون روغن و شکر
دستور العمل مصرف پوره
این غذاها باید حاوی پروتئین باشد ولی نباید چرب یا شیرین بوده یا مقدار زیادی فیبر داشته باشد.
باید مقدار غذا در هر وعده کم باشد و شما به دفعات (4 تا 6 بار در روز ) غذا میل کنید.
در هر روز فقط یک غذای تازه به برنامه غذایی خود اضافه کنید و وقتی مطمئن شدید بدنتان تحمل می کند غذای جدید بعدی را اضافه کنید و در صورتی که دچار نفخ یا دل درد شدید آن غذا را حذف کنید.
در این مرحله تمرین کنید تا در طی روز سه وعده غذا با حجم کم میل کنید.
در این مرحله مصرف آب میوه را کمتر کرده و به جای آن از میوه طبیعی رنده شده یا له شده استفاده کنید.
در طی روز از ریزه خواری و خوردن مداوم پرهیز کنید چرا که باعث توقف کاهش وزن شده و اگر ادامه دار باشد حتی باعث افزایش وزن بعد از جراحی نیز خواهد شد. در ضمن به دلیل افزایش ترشح اسید معده باعث نفخ و دل درد های پیچشی می گردد.
خود را به آهسته غذا خوردن عادت دهید. برای این کار در مدت جویدن هر لقمه قاشق یا چنگال خود را زمین بگذارید. سعی کنید هر وعده غذایی 20 دقیقه طول بکشد. لقمه های کوچک در دهان خود بگذارید.
یاد بگیرید به محض سیر شدن یا احساس پری بلافاصله دست از خوردن بکشید حتی اگر این احساس بعد از لقمه دوم یا سوم به شما دست داد. در غیر این صورت شما حالت تهوع، احساس درد در ناحیه مرکزی شکم یا زیر دنده آخر یا ناحیه شانه خواهید داشت.
هر وعده غذایی باید به اندازه یک پیاله کوچک (یک فنجان) حجم داشته باشد. بنابراین از بشقاب های خیلی کوچک به جای بشقای های غذا خوری بزرگ برای صرف غذا استفاده کنید.
خود را عادت دهید که قسمتی از هر وعده غذایی شما پروتئین باشد و ابتدا آن را میل کنید. حداقل پروتئین در هر وعده نصف فنجان یا بطور کلی 60 تا 80 گرم در روز است. و سهم زیادی از غذای دریافتی شما را شامل می شود.
اگر مطمئن نیستید که غذای شما پر پروتئین است یا به علت تهوع شدید قادر به خوردن نیستید با کلینیک تماس بگیرید.
مصرف دو لیتر (6 تا 8 لیوان) مایعات در روز را ادامه دهید.
اگر بعد از غذا خوردن احساس دل درد، سوزش سر دل، حالت تهوع، احساس ناراحتی و پری، برگشت غذا در دهان داشتید
این بدان معناست که
- زیادی غذا خورده اید.
- غذا را خوب نجویده اید.
- غذای خود را سریع میل کرده اید.
- خیلی زود و قبل از موعد غذای جامد را شروع کرده اید.
- به همراه غذا آب یا مایعات مصرف کرده اید.
برای جلوگیری از آن
- به محض احساس سیری یا حالت تهوع یا استفراغ دست از خوردن بکشید.
- غذا را خوب بجوید و از بلعیدن غذا اجتناب کنید
- سرعت غذا خوردن خود را کاهش دهید و برای هر وعده غذا بین 20 تا 30 دقیقه زمان اختصاص دهید.
- قبل از هفته 6 غذای جامد را شروع نکنید.
- یک ساعت قبل و یک ساعت بعد و در حین غذا آب یا مایعات دیگر مصرف نکنید.
بهتر است در این مرحله از خوردن این غذاها پرهیز کنید
- غذاهای چسبانک و خیلی غلیظ ذرت بو داده
- خامه نان
- پاستا و ماکارونی و نودل نارگیل
- مغزها (گردو ، بادام ، پسته ، فندق و....) برنج کته
- پنیر پیتزا چیپس
- کره بادام زمینی کره ، مارگارین
- سبزیجات خام غذاهای سرخ شده و یا چرب
- میوه با پوست نوشابه های گازدار
- سس های قرمز (کچاپ) آب میوه های صنعتی
- سس سفید (مایونز) یا خردل شیر پر چرب
- ادویه و فلفل دسرهای شیرین، شکلات
- نوشابه های حاوی الکل میوه های اسیدی مانند کیوی و ...
یک نمونه دستور غذایی برای هفته سوم پس از جراحی
- صبحانه : 1 فنجان شیر کم چرب 1% + نصف تخم مرغ پوره شده
- میان وعده 10 صبح : نصف فنجان شیر کم چرب یا 2 عدد میوه طبیهی رنده یا له شده + یک فنجان آب
- ناهار : یک پیاله کوچک سوپ مرغ یا گوشت با هویج و کرفس میکس شده (حالت پوره نرم و کمی رقیق)
- میان وعده عصر (5-4بعد از ظهر ) : نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب یا آبمیوه
- شام : نصف فنجان پوره ماهی کباب شده یا یک پیمانه کوچک سوپ مرغ یا گوشت با سبزیجات متنوع
- قبل از خواب : نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب
یک نمونه غذایی برای هفته چهارم پس از جراحی
- صبحانه : به اندازه قوطی کبریت پنیر + نصف تخم مرغ پوره شده
- میان وعده 10 صبح : نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی
- ناهار : 4/1 سینه با 2/1 ساق مرغ پخته شده ( با کمی آب مرغ نرم و پوره مانند باشد)
- میان وعده عصر(4 -6 بعد از ظهر) :نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی
- شام : 1 فنجان سوپ جوجه میکس شده یا یک فنجان ماست کم چرب
- قبل از خواب : نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی یا یک فنجان آب
در پایان هفته چهارم شما باید جهت انجام معاینات دوره ای به کلینیک مراجعه نمایید و در این مرحله با توجه به شرایط شما برنامه غذایی مناسب برای دو ماه بعد تنظیم می گردد. در این ملاقات با بررسی روند کاهش وزن و مشکلات گوارشی احتمالی با در نظر گرفتن شرایط ویژه هر فرد از نظر بیماری های مرتبط با چاقی برنامه تغذیه ای خاصی برای هر فرد تهیه می شود تا بدون هر گونه سوءتغذیه و کمبود ویتامین و املاح معدنی، این دوره حساس را طی کنید.
یک نمونه دستور غذایی برای هفته پنجم پس از جراحی
- صبحانه: 1تخم مرغ آب پز سفت رنده شده که با کمی شیر کم چرب نرم شده باشد+ 4/1 فنجان سیب یا گلابی پخته له شده
- میان وعده 10 صبح: یک فنجان چای کم رنگ یا چای سبز یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون شکر + یک فنجان آب
- ناهار: 4/1 فنجان مرغ پخته له یا چرخ شده که با کمی آب مرغ نرم شده باشد همراه با سبزیجات متنوع و پخته شده.
- میان وعده عصر(6-4 بعد از ظهر): یک فنجان آب کرفس و یک فنجان آب یا یک فنجان ماست
- شام: یک ورقه نازک گوشت ماهی سالمون یا سفید یا قزل آلا کاملا ریش شده
- قبل از خواب: نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون شکر + یک فنجان آب
یک نمونه دستور غذایی برای هفته ششم پس از جراحی
- صبحانه: یک عدد تخم مرغ آب پز سفت رنده شده + یک ورقه پنیر کم چرب + یک فنجان آب میوه
- میان وعده 10 صبح: یک فنجان چای کم رنگ یا چای سبز یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون قند یا شکر+یک فنجان آب
- میان وعده عصر(6-4 بعد از ظهر): یک فنجان آب کرفس + یک فنجان آب
- شام: یک فنجان سوپ گوشت یا مرغ + 2/1 فنجان ماست کم چرب
- قبل از خواب: نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون شکر + یک فنجان آب
مرحله سوم- از هفته هفتم به بعد- رژیم جامد
- اکنون نزدیک دو ماه از جراحی گذشته و اگر شما مراحل قبل را بخوبی اجرا کرده باشید آماده اید تا رژیم غذایی جامد را تحمل نمایید و به برنامه غذایی عادی باز گردید و هر آنچه قبل از جراحی می خوردید را میل کنید منتها با مقدار بسیار کمتر.
- شما باید غذاهای سالم را انتخاب کنید مانند پروتئین و سبزیجات، لبنیات کم چرب و میوه و از خوردن تنقلات و غذاهای آماده ناسالم که حاوی چربی و قند فراوان است و غذاهای پر کالری و سرخ کرده پرهیز نمایید. عادت کنید بر چسب مواد غذایی را بخوانید و غذاهای کم کالری و کم چرب را انتخاب نمایید. از آنجا که میزان دریافت شما به علت کاهش حجم معده کاهش یافته است
- پس هوشمندانه غذا بخورید و غذاهایی را میل نمایید که برای بدن شما ضروری است و از مصرف غذاهایی که فقط حجم معده تان را پر می کنند بپرهیزید.
دستور العمل مصرف غذای جامد
- آهسته غذا بخورید و هر لقمه را بخوبی بجوید. بجوید، بجوید، بجوید!!! شما باید مطمئن شوید که قبل از بلعیدن هر لقمه را به مقدار کافی جویده اید. این مسئله به هضم بهتر غذا کمک خواهد کرد و زمان هضم را کوتاه خواهد کرد.
- به محض احساس پری یا سیری دست از غذا خوردن بکشید. اگر به غذا خوردن ادامه دهید، ممکن است دچار تهوع و درد در ناحیه قفسه سینه یا شکم شوید و بتدریج حجم معده تان افزایش یافته و مجددا دچار افزایش وزن می شوید.
- از نوشیدن مایعات 30 دقیقه قبل و بعد از غذا و همچنین در حین خوردن غذا بپرهیزید. اگر شما حجم کوچک شده معده تان را با مایعات پر کنید دیگر جایی برای مصرف آن وعده غذایی نخواهید داشت و دچار سوء تغذیه می شوید. همچنین مخلوط مایعات با غذا در معده ممکن است باعث ناراحتی و تهوع شود.
- در بین وعده های غذایی به میزان لازم مایعات مصرف کنید (دولیتر در روز که معادل 6 تا 8 فنجان است)
- از مصرف غذاها و مایعات خیلی شیرین بشدت بپرهیزید چرا که باعث سردرد، سرگیجه، تعریق، تهوع خواهد شد.
- چربی غذای مصرفی خود را کنترل کنید. این کار به کاهش وزن مطلوب شما کمک خواهد کرد.
- همچنین از مصرف نوشابه های گازدار، نوشابه های حاوی الکل، غذاهای آماده (فست فود) بپرهیزید.
- به منظور کاهش عوارض گوارشی بهتر است از مصرف ادویه و ترشی بپرهیزید.
- مکمل های تجویزی و مولتی ویتامین خود را مصرف کنید.
- برنامه مرتب روزانه و هفتگی ورزشی داشته باشید.
- برای کنترل وزن و معاینات و آزمایشات دوره ای به پزشک خود مراجعه نمایید.
یک نمونه دستور غذایی برای هفته هفتم پس از جراحی
- صبحانه: یک پیاله کوچک فرنی.
- میان وعده 10 صبح: یک فنجان چای کم رنگ یا چای سبز یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون شکر + یک فنجان آب.
- ناهار: دو تکه جوجه کباب و چند حلقه سبزیجات پخته (هویج، کدوی سبز، نخود فرنگی) یک حلقه خیار و یک عدد گوجه فرنگی گیلاسی برای چشیدن و عادت کردن به سبزیجات خام.
- میان وعده عصر(6 -4 بعد از ظهر): یک فنجان آب کرفس + یک فنجان آب.
- شام: یک پیاله کوچک عدسی.
- قبل از خواب: نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون شکر + یک فنجان آب.
یک نمونه دستور غذایی برای هفته هشتم پس از جراحی
- صبحانه: یک برش نان تست شده یا سوخاری + یک برش پنیر کم چرب + 4/1 فنجان میوه خرد شده.
- میان وعده 10 صبح: یک فنجان چای کم رنگ یا چای سبز یا یک فنجان شیر کم چرب + یک فنجان آب.
- ناهار: دو تکه کباب برگ یا 4/1 سخ کباب کوبیده + سالاد کاهو (یک برگ کاهو، نصف خیار حلقه شده و یک برش گوجه فرنگی).
- برای سس سالاد (یک قاشق مربا خوری روغن زیتون و چند قطره لیمو ترش تازه و کمی نمک و فلفل).
- میان وعده عصر( 6 -4 بعد از ظهر): یک فنجان شیر کم چرب یا چای کم رنگ با یک عدد بیسکویت ساقه طلایی یا یک خرما.
- شام: یک فنجان ماست کم چرب با کمی اسفناج پخته له شده.
- قبل از خواب: نصف فنجان شیر کم چرب یا یک فنجان آب میوه طبیعی بدون شکر اضافه + یک فنجان آب.