تعریف جراحی لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی چیست؟
همانگونه که می دانید برای انجام جراحی های داخل شکم، پیشترها، برای دسترسی به اعضا داخل شکم از برش بر روی جدار شکم و باز کردن آن استفاده می شد.اما این روش که به آن عمل باز اطلاق می شود دارای نقاط ضعف و عوارضی بود از جمله:
- احتمال عدم جوش خوردن کامل و مناسب محل برش جراحی و ایجاد انواع فتق های جدار شکم (فتق به بیرون زدگی احشا از جدار شکم از نقاط ضعف دردیواره اصلی گفته می شود به گونه ای که تنها حدفاصل بین احشا و محیط خارج لایه نازکی از پوست می باشد که فتق ها به محض تشخیص نیازمند عمل جراحی می باشند، زیرا خطر گیر کردن احشا داخل آن و نرسیدن خون کافی به آنها و در نتیجه مرگ جدار احشا و در نهایت سوراخ شدن و ورود ترشحات آلوده روده به داخل شکم و ایجاد پرتیونیت و حتی مرگ را ممکن است سبب شود).
- به دلیل دستکاری و در معرض هوا قرار گرفتن روده ها و احشا، در اغلب موارد پس از اعمال باز چسبندگی های وسیع داخل شکمی ایجاد شده و گاها باعث انسداد روده و عوارض جدی می شود به گونه ای که 30% بیمارانی که تحت این جراحی ها قرار می گیرند در عرض 10 سال نیازمند عمل های مجدد جهت برطرف کردن این چسبندگی ها می شود.
- از آنجا که طول زخم جراحی در اعمال باز بیشتر است، احتمال عفونت زخم و جوش نخوردن در این جراحی ها زیاد است.
- از آنجا که در اعمال جراحی باز برگشت روده ها و جوش خوردن زخم جدار حدود یک هفته تا 10 روز طول می کشد، بیمار حداقل 2 هفته نمی تواند سر کار و فعالیت عادی روزمره حاضر شود.
- از آنجا که بخصوص در افراد چاق هر گونه برش تنها Exposure یا دسترسی به قسمتی از شکم را ممکن می سازد همواره قسمت هایی وجود دارد که خارج از دید مستقیم و دسترسی جراح می باشد نظیر محل اتصال مری به معده و زیر دیافراگم و اعضا لگنی در برش خط وسط بالای شکم.
به دلیل نقاط ضعف و مشکلات فوق الذکر، روشی ابداع شد که از طریق چند سوراخ کوچک در جدار شکم و از طریق ویدئواندوسکوپ های بسیار دقیق و با کیفیت بالا (امروزه از دستگاههای 4k استفاده می شود) ورود به شکم و بدون برخورد احشا داخل شکم با هوای بیرون انجام می شود. مزایای این روش شامل:
- بدلیل عدم دستکاری داخل شکمی و برگشت سریع تر کارکرد روده ها، میزان بستری در بیمارستان بسیار کوتاه تر از اعمال باز است.
- میزان بسیار ناچیز عفونت زخم و جوش نخوردن
- عدم احتمال فتق های داخل شکمی
- امکان بررسی کامل همه نقاط شکم بدون نیاز به برش های متعدد
- عدم ایجاد چسبندگی احشا و روده ها، لذا در صورت نیاز به عمل به هر دلیلی انجام آن به راحتی و بدون خطر چسبندگی ناشی از عمل قبلی خواهد بود.
مزایا و معایب جراحی لاپاراسکوپی
لاپاراسکوپی در واقع انجام اعمال جراحی داخل شکم و قفسه صدری بدون نیاز به برش جراحی و به لطف بهره مندی از جدیدترین تکنولوژیهای حال حاضر دنیا می باشد. در این روش از طریق چند سوراخ کوچک (٠/٥-١سانتیمتر) و با استفاده از دوربین مخصوص ورود به شکم یا قفسه سینه انجام شده و عمل جراحی به انجام میرسد.
ازجمله مزایا وبرتریهای این روش در مقایسه با عملهای باز قدیمی عبارتند از
- از آسیب غیر ضروری به جدار شکم و قفسه سینه برای ورود و دسترسی به عضو هدف اجتناب میشود.
- به دلیل به حداقل رسیدن دستکاری داخل شکم از عوارض شایع و خطرناک جراحی باز مانندچسبندگی روده و انسداد روده ناشی از آن و انواع فتق های جدار شکم جلو گیری میشود و خطرعفونت بعد از عمل جراحی بهرحداقل میرسد.
- درد کمتر بعد از عمل
- بازگشت سریع به کار و فعالیت روزمره
- امکان بررسی تمام حفره شکم بر خلاف عمل باز که فقط عضو هدف و بافتهای اطراف آن قابل دیدن و بررسی است.
- به دلیل عدم وجود برش وسیع جراحی باز از نظر زیبایی بسیار بهتر از عمل میباشد.
- طول مدت بستری بسیار کوتاهتر از عمل باز میباشد.
معایب
- نیاز به مراکز مجهز و تجهیزات گران قیمت دارد.
- نجام لاپاراسکوپی کم خطر و مطمئن نیازمند جراحی است که آموزش آکادمیک و کلاسیک آنرا در مراکز دانشگاهی معتبر دیده باشد در صورتیکه به دست افراد کم تجربه و آموزش ندیده انجام شود خطرناک بوده وگاها جان بیمار را به خطر میاندازد بنابراین جراحانی که تجربه و علم لازم را در لاپاراسکوپی ندارند بهتر و مطمئن تر است که عمل را به روش باز انجام دهند.
- اگرچه اعمال لاپاراسکوپی در دید اول گرانتر از اعمال باز به نظر میرسد ولی در واقع با احتساب طول بستری کوتاهتر و بازگشت سریعتر بیمار به کار و فعالیت و عوارض دراز مدت بسیار کمتر در نهایت به صرفه تر از عمل باز میباشد.